Didáctica - Tema 3 (Cristina)

Ola a todxs!

Escribo esta entrada para facer un pouquiño de reflexión sobre o visto no tema 3 da asignatura de Didáctica: Estratexias de comunicación. A comunicación oral e escrita e o seu tratamento na aula. Procedementos para o fomento das habilidades comunicativas na aprendizaxe de linguas estranxeiras. O certo é que me parece un tema complexo e interesante, así como das partes máis útiles á nivel práctico que vimos ata o de agora. Imos aló.

Comezamos o tema falando sobre vocabulario que debería sernos coñecido pero no o era tanto. En grupos e baseándonos no MECR, contruímos un pequeno glosario no cal incluímos os seguintes termos, que describirei de forma moi breve e xeral:

• Co-construción do significado (traballo conxunto para estimular e desenvolver ideas)
• Enfoque orientado á acción (modelo educativo no cal o alumno é un axente social que traballa en contextos reais e concretos)
• Mediación (actividade comunicativa que fai de ponte entre dous individuos/situacións)
• Plurilingüismo (característica de invididuos que empregan varias linguas e a capacidade de as adaptar segundo as súas necesidades)

Unha vez claros os conceptos, pasamos ao prato forte do dia: a mediación. A min este concepto resultoue familiar por ter estudado interpretación e porque como profesora de inglés en academias privadas, traballase de cara á preparación de exames oficiais e/ou certificados. Cabe mencionar que no exame IELTS Academic, na primeira proba da expresión escrita, os candidatos teñen que explicar a información que poida aparecer nunha táboa de datos, un diagrama ou un gráfico en formato informe. Trataríase pois dunha mediación escrita interlingüística (por ser no mesmo idioma) na cal podemos destacar a lectura e procesamento da información así como a transmisión desta última a un público hipotético que non entendese as figuras anteriores. Por outra banda temos a mediación oral. Un bo exemplo atopeino neste blog, na cal hai un contexto moi concreto: un amigo estadounidense quere saber se hai x cláusulas nun contrato de arrendamento [en castelán]. A nosa labor sería ler dito contrato e transmitir a información relevante que se nos pide [na lingua estranxeira], actuando como ponte entre o texto de partida e o público de chegada. Para comprender exactamente o que supoñen estas actividades, fixemos por grupos unha análise de diferentes actividades de mediación que axudou a clarificar que é o que hai facer (cal é o nivel, que tipo de texto, que interés pode ter para o alumnado...). Rematamos a sesión con retroalimentación sobre as análises por parte da docente. Na segunda sesión, tocounos a nós plantexar unha actividade de mediación por grupos. Podedes ver o que traballamos nesta ligazón. No caso do meu grupo, pensamos nunha actividade para o primeiro curso de secundaria, para que o alumnado se coñecese algo máis entre sí e á vez servise aos docentes como avaliación inicial.

Por outra banda, nesa segunda sesión tamén plantexamos actividades de comprensión. As destrezas receptivas son as escoitas (listening) e a comprensión escrita (reading comprehension), xa que o alumnado non produce, recibe información que ten que procesar. Aínda que se trate de traballar de forma pasiva, o enfoque comunicativo está sempre presente na aula mediante exercicios orais e interacción entre o alumnado. Para practicar de forma activa, fixemos por grupos o plantexamento dunha tarefa de comprensión na aula. 

No caso do meu grupo, escollemos traballar cun texto sobre un programa de radio da BBC cuxos obxectivos principais eran reading for gist, reading for detailed comprehension e use of present perfect como obxectivo secundario. Deixovos aquí unha chuleta cos pasos para unha clase baseada nunha lectura, xa que penso que aprender a deseñar este tipo de actividades para que teñan unha estrutura coherente e enlazada pode ser complicado se non hai ningunha experiencia previa.

(Imaxe atopada en https://www.myenglishpages.com/blog/teaching-receptive-skills/)

Xa no que se refire á produción (tanto escrita como oral) traballamos cunha perspectiva máis accional. Se ben é obvio que o alumnado se vai expresar na lingua estranxeira e se vai a comunicar, a veces non queda moi claro como facelo. Para iso, coido que darlle patróns ao alumnado para que tomen ideas e aprenda é básico. Como non, en grupos fixemos un esquema básico de actividades de produción, que no caso do noso grupo (escribir un correo electrónico informal) incluía preguntas sobre o contexto, un modelo, búsquedas de información concreta e estruturas, e xa finalmente unha produción propia baseada en dito modelo. Dame a sensación de que na educación de idiomas é máis efectivo traballar arredor dun texto (oral ou escrito) que simplemente ter datos que usar, polo menos no primeiro exercicio. É decir: resulta máis sinxelo seguir ese modelo, e unha vez adquirida certa práctica, traballar con cada vez menos axuda ata que un é capaz de crear o seu propio texto.

En conclusión, que todo o que fixemos estes días me pareceu interesante e útil, e que o feito de traballar en grupo sempre axuda. Por que? Porque cada un(ha) de nós ten ideas e experiencias diferentes, que axudan a construir actividades efectivas e cun toque especial.